Ommabop musiqa - Keng maʼnoda — eng mashhur musiqa asarlari; ijrochilar repertuaridan doimiy oʻrin olgan turli janr va uslub namunalari (xalq qoʻshiq va kuylari, mumtoz kompozitor asarlari)dan iborat. Tarixiy tushuncha sifatida 20-asr madaniyatida qaror topgan musiqa turi. Yoshlar musiqasi, pop musiqa, rok musiqa, estrada musiqasi kabi yoʻnalishlarni oʻz ichiga oladi. Uning rivoj topishiga dastlab 20-asrda yuz bergan ijtimoiy (mas, urbanizatsiya) va maʼnaviy hayot (diniy qarashlarga nisbatan dunyoviy mafkura keng yoyilishi va boshqalar) oʻzgarishlari za
... Davomini o'qish»
Polifoniya (poli... va fon) — ovoz (kuy)larning ifodaviy-badiiy oʻzaro tengligiga asoslangan koʻp ovozlilik turi. Aksi — gomofoniya. Turli xalqlar musiqa merosida va kompozitorlar ijodida asosan 3 ta Polifoniya turi ajratiladi bular:
1. Kuy va unga joʻr boʻluvchi variantlarning baravar sadolanishiga asoslangan yordamchi ovozli Polifoniya.
Simfonik orkestr - torli, puflama va urma cholgu asboblardan tuzilgan eng boy va murakkab turdagi orkestr. Uning shakllanishida Yevropada tarqalgan cholgʻu asboblari hamda xalq va professional cholgʻu ansambllari muxim rol o’ynagan. 18-asrning 2-yarmida klassik Simfonik orkestr tashkil topgan; u kichik Simfonik orkestr deb ham yuritiladi. Unga 8— 10 birinchi va 4—6 ikkinchi skripka, 2—4 alt, 3—4 violonchel, 2 kontrabas, 2 tadan fleyta, goboy, klarnet, fagot, valtorna, keyinchalik, 2 truba va litavralar kirgan. 19-asrda mazkur orkestrga boshqa cholgʻular (mas, trombonlar, tuba va boshqalar) qoʻ
... Davomini o'qish»
Opera (lot. opera — mehnat mahsuli, asar) — musiqali dramatik sanʼat janri. Opera qorishma (sintetik) janr boʻlib, oʻzida bir nechta sanʼat turlarini mujassam etadi; unda dramaturgiya, musiqa, tasviriy sanʼat va raqs sanʼati shakllari yaxlit sahnaviy jarayonda uzviy bogʻlanadi. Lekin musiqa ular orasida yetakchi oʻrin egallaydi. Operaning adabiy asosi — librettodagi voqealar musiqiy dramaturgiya vositalari bilan, avvalo, vokal musiqa shakllarida gavdalantiriladi. Qahramonlarning hissiy kechinmalari, asosan, yakkaxon xonandalar ijrosidagi ariya, kavatina kabi tugal musiqa lavhalarida oʻz ifodasini topadi. Operadagi rechitati
... Davomini o'qish»
Simfoniya yunonchadan olingan bo’lib ( symfonia — ohangdoshlik) degan manoni anglatadi. Simfonik musiqaning yetakchi janri, kompozitorlik yunalishidagi cholgʻu musiqaning oliy shakli. Simfonik orkestr ijrosiga muljallangan; baʼzi Simfoniyalarda xor va yakkaxon xonandalar ham jalb etiladi. Bundan tashqari, torli orkestr, puflama sozlar orkestri va boshqa orkestrlarga muljallangan Simfoniyalar ham uchraydi. Simfoniyaning mumtoz shakli umumiy gʻoya va yaxlit dramaturgiyaga asoslangan 4 qismli turkumni tashkil etadi:
Tango (ispan. tango) 18—19-asrlar oraligʻida Lotin Amerikasida qora tanli aholining rake va qoʻshiqlar bilan oʻtkaziladigan har qanday bayram hamda shu bayramlar oʻtadigan joy ifodasi;
Zamonaviy bal raqsi. 19-asr 2-yarmida andalusiycha Tango, kreolcha Tango, argentincha Tango kabi turlari ommalashgan. Musiqa oʻlchovi 2/4, surʼati oʻrtacha, ritmikasi oʻziga xos urgʻu (sinkopa)lar bilan ajratiladi. Ijrochilar juft boʻlib, bir-birining yelkalarini ushlab raqsga tushadi. 1910yillarda Parijda ar
... Davomini o'qish»
Hip hop — 1970-yillar oxirida AQShda afroamerikanlar muhitida vujudga kelgan yoshlar submadaniyati. Unga oʻz musiqasi (u ham "hip hop" deb ataladi), oʻz soʻzlashuv uslubi, oʻz modasi, raqs uslubi (breakdance va b.), grafik sanʼat (graffiti) va oʻz kinematografi xos. 1990-yillar boshlariga kelib, hip hop dunyoning koʻpgina mamlakatlarida yoshlar madaniyatining bir qismiga aylandi. Ushbu maqolada hip hop uslubidagi musiqa va hip hop submadaniyatining umumiy elementlari koʻrib chiqiladi.
Hip hop musiqasi ikki asosiy elementdan tashkil topgan: rapdan (qofiyalari aniq ritmik rechitativdan) va dj belgilaydigan ritmdan; shu bilan bir vaqtda vokalsiz taronalar ham koʻp uchraydi. Shunday kombinatsiyada rapning ijrochilari oʻzlarini "MC" deb ataydilar (ingl. MC – Microphone Controller yoki Master of Ceremony).
Jaz (ing . jazz) — professional musiqa turi, zamonaviy ommabop, xususan estrada musiqasittt asosiy uslubiy manbalaridan biri. 19-a. oxiri — 20a. boshlarida Afrika va Yevropa musiqa madaniyatining elementlari bir-biriga qoʻshilishi natijasida Nyu-Orlean afroamerikaliklari ijodida yuzaga kelgan. Afrika xalklari folklorining belgilari — bir yoʻla turli usullarning yangrashi, deyarli har gal oʻzgarib turuvchi asosiy kuyning koʻp takrorlanishi, oʻziga xos nolalarga boyligi, hayajonli kuylash uslubi, muayyan yoʻnalishdagi ijroviy badihagoʻylik — Jazning tub xususiyatlariga aylangan.
Dastlab 7—8 sozandadan iborat ansambl qatnashchilari yaratgan va oʻzlari ijro etgan asarlar Jaz yoki "jazband" deb atalgan. Jaz asoschilari L.S. Armstrong , J.K. Oliver, J. Dode, E. K. Ori, J.R.M
... Davomini o'qish»
Pop — 1950-yillarda rock and rolldan kelib chiqqan keng tarqalgan musiqa stili. Pop soʻzi inglizcha „popular“ („mashhur“) soʻzidan kelib chiqqan.
Pop-musiqa [ing . pop (popular) music — ommabop musiqa] — 20-asrda qaror topgan yengil (koʻngilochar) musiqa uslublarining umumiy ifodasi. Dastlab (1950-yillarda) fakat rok musiqata nisbatan qoʻllanilgan. Hozirda koʻngilochar tijoriy musiqaning barcha janr va uslublariga nisbatan ishlatiladi (shlyager, ritm-end-blyuz, disko, soul, launj va embiyent, xip-xop, elektro-pop va h.k.). P.-m.ning asosiy tamoyili — turli (jumladan, xalq musiqasi, mumtoz kompozitorlik ijodi, jaz va boshqalar) musiqa qatlamlariga oid ifodaviy vositalardan foydalanib muayyan uslubiy qoliplarni yara-tishdan iborat. Bu esa P.-m. namunalarining idr
... Davomini o'qish»
Estrada (ispancha — taxtasupa), estrada sanʼati — 1) keng maʼnoda — koʻngilochar, ommabop badiiy (abadiy, musiqiy, raqs, tomoshaviy va boshqalar) janr va shakllarning umumiy ifodasi; 2) tor maʼnoda — sahnaviy professional sanʼat turi. Rossiya va boshqalar baʼzi mamlakatlarda Estrada, Angliyada myuzikxoll, Fransiyada varyete, kafeshantan, kabare, AQShda shou, revyu kabi atamalar bilan yuritiladi. Estradaning kelib chiqishi xalq ogʻzaki ijodi bilan bogʻliq boʻlsada, u muayyan (tijoratommabop) sanʼat turi sifatida 19-asrda Yevropa yirik shaharlarining demokratik ijtimoiymadaniy muhitida yuzaga kelgan. Estradaning asosiy shakli — maxsus joylarda, muntazam ravishda oʻtkaziladigan Estrada konsertidir. U bir nechta (yoki yakka) artist (soʻz ustasi, xonanda, raqqos, aktyor va boshqalar)ning badiiy tugal
... Davomini o'qish»
Hip hop — 1970-yillar oxirida AQShda afroamerikanlar muhitida vujudga kelgan yoshlar submadaniyati. Unga oʻz musiqasi (u ham "hip hop" deb ataladi), oʻz soʻzlashuv uslubi, oʻz modasi, raqs uslubi (breakdance va b.), grafik sanʼat (graffiti) va oʻz kinematografi xos. 1990-yillar boshlariga kelib, hip hop dunyoning koʻpgina mamlakatlarida yoshlar madaniyatining bir qismiga aylandi. Ushbu maqolada hip hop uslubidagi musiqa va hip hop submadaniyatining umumiy elementlari koʻrib chiqiladi.
