Bundan oldingi “Notalar nomlari” deb nomlangan darsimizda siz nota nomlari va klavishlar bilan tanishgan edingiz. Bu darsimizda esa siz to’g’ri o’tirish va qo’llarni to’g’ri xarakatlantirishni o’rganamiz. Bunda yagona qoida ozizga qulay bo’lgan xolda to’g’ri o’trish kerak. Agar siz uyda yoki maktabda fortepiano chalayatgan bo’lsangiz stulni o’zizga qulay qilib sozlab oling.
Ushbu sahifada gitara xarid qilish bo‘yicha foydali maslahatlar berilgan. Avval gitara turlari haqida ikki og‘iz so‘z aytib o‘tsam. Akustik gitaralarning turli xillari mavjud. Neylon torli ispan yoki klassik gitaralar asosan barmoqlar bilan chertiladi. Bunday gitaralarning ovozi po‘lat torli gitaralarning ovozidek jarangdor bo‘lmaydi. Bu saytda asosan po‘lat torli gitaralar haqida so‘z yuritiladi.
Po‘lat torli gitaralarni drednout (inglizcha dreadnought so‘zidan olingan) yoki katta gitaralar, o‘rtacha kattalikdagi gitaralar hamda kichik gitaralarga bo‘lish mumkin.
Bu bo‘limda tonallik yoki ohangdoshlik tushunchasini ko‘rib chiqamiz. Hamma ashulalar biror tonallikda yozilgan. Xuddi notalar kabi 7 ta tonallik bor. Diyez (#) hamda bemol (b) notalar bilan esa 12 ta tonallik bor.
Tonalliklarni major va minor tonalliklarga bo‘lish mumkin. Shartli ravishda major tonalliklarni „quvnoq“, minor tonalliklarni esa „g‘amgin“ tonalliklar desak bo‘ladi.
Har bir tonallikning „asosiy“ tonik akkordi bo‘ladi. Uni tonika deb atashadi. Asardagi boshqa akkordlar mazkur asosiy akkordga bo‘ysunadi. Shunday ekan, tonallikni bitta asosiy notaga bo‘ysunuvchi
... Davomini o'qish»
Tabulatura nota yozuvining ilk shakllaridan bo‘lib, unda musiqa asari jadval shaklida, musiqiy tovushlar esa harflar, raqamlar va boshqa maxsus belgilar yordamida ifodalanadi. Bu yozuv odatda pardali torli asboblar uchun qo‘llaniladi.
Tabulatura olti chiziqdan iborat bo‘lib, har bir chiziq gitaraning muayyan toriga mos keladi. Odatda tabulaturaning eng yuqori chizig‘i gitaraning eng ingichka toriga to‘g‘ri keladi. Chiziqdagi raqamlar esa tegishli torda o‘sha raqamga mos keluvchi pardani bosish kerakligini anglatadi. 0 raqami torni ochiq chalish kerakligini bildiradi.
Tabulatura yana vertikal chiziqlar yordamida taktlarga bo‘linadi. Takt bu musiqa asarining bir xil vaq
... Davomini o'qish»
Gitara torlarini noxun (mediator) yoki barmoqlar bilan chertish mumkin. Noxun yordamida solo chalish, akkordlarni strum qilib, ya’ni muayyan torlarni terib emas, balki akkordning barcha notalarini birdaniga chalish mumkin. Noxunning yaxshi jihati, u bilan chalingan ohanglar jarangdor chiqadi, uzoq payt gitara chalsangiz ham barmoqlaringiz shikastlanmaydi.
Ammo neylon torli klassik gitaralarni odatda barmoq bilan chertishadi. Murakkab arpejiolarni ham noxun bilan chertib bo‘lmaydi, sababi noxun yordamida bir-biriga yaqin bo‘lmagan torlarni bir vaqtda chalishning iloji yo‘q..0
Uch yoki undan oshiq tovushning birga chalinishi akkord deb ataladi. Akkordlarni chalishni o‘rganishdan avval ularning tuzilishi va ayrim musiqiy tushunchalarga qisqacha to‘xtalib o‘tamiz.
Gitara temperatsiyalangancholg‘u asbobidir, ya’ni undagi har bir yonma-yon joylashgan parda o‘rtasida yarim ton farq bor. Hozirgi zamonaviy temperatsiyada 12 pog‘ona bor. Bular quyidagilardir: do-re-mi-fa-sol-lya-si (fortepiano klaviaturasidagi oq klavishlar) hamda mustaqil nomga ega bo‘lmagan (fortepianoning qora klavishlari)
... Davomini o'qish»
Gitarani turli xil qilib sozlash mumkin. Eng keng tarqalgan sozlash standart sozlash deb ataladi. Bu sozlashda simlar eng ingichka simdan eng yo‘g‘on simga qarab quyidagicha qilib sozlanadi: E, B, G, D, A, E. Quyida faqat standart sozlash haqida so‘z yuritiladi.
Gitarani turli yo‘l bilan sozlash mumkin. Quyida bu usullar haqida qisqacha ma’lumot berilgan.
Gitara sozlashda odatda avval torlarni bo‘shatib olib, keyin „pastdan yuqoriga“ sozlash kerak, chunki torni avval qattiq tarang qilib, keyin bo‘shatsangiz, asbobni chalayotganingizda torlar q
... Davomini o'qish»
Gitara odatda olti torli bo‘ladi. Biroq to‘rt, yetti, o‘n va o‘n ikki torli gitaralar ham mavjud. Ushbu saytda faqat olti torli gitara haqida so‘z yuritiladi. Gitara torlari po‘lat yoki neylondan tayyorlanadi. Gitara torlarining eng ingichkasini 1-, eng yo‘g‘onini 6-tor deb olish mumkin.
Qalban mashinangizda yoki boshqa yerda o’zingizni Estrada yulduzidek xis qilasizmi, lekin qanday bilish mumkin sizning qo’lingizdan qo’shiq aytish keladimi? Agar siz shunchaki kuylashni bas qilib xaqiqatan qo’shiq aytishni o’rganmoqchi bo’lsangiz, o’zingizni ovozingiz yaxshi yoki yomonligini bilmoqchi bo’lsangiz bizning maslaxatlar sizga yordam beradi
Birinchi navbatta ovozingizni yozing. Aslida sizga buning uchun xech qanday ovoz yozish studiosi yoki mikrafon
... Davomini o'qish»
