To'lqin TOSHMATOV
(1934)
O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan artist, g'ijjakchi, dotsent, kompozitor To'lqin Toshmatov 200 dan ortiq qo'shiqlar liamda boshqa janr va shakllarda musiqa asarlari yaratib, ijro jamoalarining repertuarlarini boyitib, muxlis- larning olqishlariga sazovor bo'lmoqda.
To'lqin Toshmatov 1934-yil 30-dekabrda Toshkent shahrida ishchi oilasida tug'ildi. U bolalik chog'idan o'zbek xalq cholg'u asboblarini chahshga qiziqdi. 1949-yili R. Gher nomidagi maxsus musiqa maktab-internatida o'qidi. Mazkur maktabni g'ijjak sinfi bo'yicha bitirdi. 1955-yili Toshkent Davlat konservatoriyasida o'zbek xalq cholg'u asboblari fakultetining g'ijjak sinfida Ya. Sabzanovdan tahsil oldi. 1969-yili o'qishni muvaffaqiyatli bitirdi. Konservatoriyada o'qib yurgan paytlarida musiqa bastalashga ham qiziqdi va 1961-yili kompozitorlik fakultetining professori Boris Zeydman sinfida tahsil olib, 1966-yili o'qishni ikkinchi marotaba bitirdi.
To'lqin Toshmatov mehnat faoliyatini talabalik davridan boshladi. U 1957—1958-yillarda «Bahor» raqs ansambhda, 1958—1978-yillarda O'zteleradio qo'mitasida o'zbek xalq cholg'ulari orkestrida g'ijjakchi, 1976— 1982-yillarda A. Qodiriy nomidagi Toshkent Davlat Madaniyat institutining xalq cholg'ulari kafedrasida katta o'qituvchi, dotsent lavozimida va R. Glier nomidagi maxsus musiqa maktab-internatida o'qituvchi bo'Ub ishladi.
T. Toshmatov turli jam va shakllarda rang-barang asarlar yaratdi. Ular qatoridan: ikkita simfoniya, simfonik uvertura, to'rt qismli vokal-simfonik turkum, o'zbek xalq cholg'ulari orkestri uchun: «Ваугатопа uvertura», “Assalom O'zbekiston”, «Yangi Toshkent» kantatasi, «Samarqand» suitasi, rubob va orkestr uchun suita, «Qo'shiq va raqs», nay va orkestr uchun ikki qismli «Nay yallasi», chang va orkestr uchun «Rondo», orkestr uchun «Shohimardon marshi». «Oltin diyor» uverturasi, to'rtta preludiya, 10 ta variatsiya, bolalar uchun «Pyesa», «О'упа, dilbar» asarlari va boshqalar o'rin olgan.
Kompozitor ijodida qo'shiq janri muhim o'rin tutadi. «То'у yallasi», «Ona Vatanga», «Ishon», «Gullar sochay yo'llingga», «Quyosh o'lkasi», «Toshkentim», «Chaman aylab kel», bolalar uchun «Ayiq polvonlar bog'chasi», «Baxti erkatoy», «Bilim yurtimiz», «Mashinam», «Bahor», «Quloqsiz», «Tut», «A'lochi o'quvchi». «Bir chigitdan ming chigit», «Gullola», «Gulshan diyor», «Mening Vatanim» shular jumlasidandir.
Sahna asarlari: «Inbuzarlar» musiqah dramasi, «Ur, to'qmoq», «Muzaffar quyosh farzandi», «G'oyibdan paydo bo'lgan shahar» spektallariga musiqalar bastaladi.
To'lqin Toshmatov O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan artist unvoni va faxriy yorliqlar bilan taqdirlangan.
|
